LƯỢC SỬ GIÁO XỨ GIA AN
Địa chỉ: Thôn 3 xã Gia An
huyện Tánh Linh tỉnh Bình Thuận.
Điện
thoại: 0623.588801
Năm
thành lập: 1957
Số giáo dân hiện nay: 2621
Ngày Bổn mạng: ĐỨC MẸ HỒN XÁC LÊN TRỜI (15 – 8)
Linh mục quản xứ: Giacobe Tạ Chúc
Theo niên giám
năm 1964 của Địa phận Nha Trang, giáo xứ Gia An (còn có tên là Duy Cần) được
thành lập cuối năm 1957, thuộc hạt Phan Thiết, do linh mục Giuse – Maria Phạm
Trọng Kim chính xứ tiên khởi.
Cùng với sự ra
đời của một khu dinh điền mang tên Duy Cần. Đa số dân cư lúc ban đầu có gốc từ
Quảng Ngãi (Sơn Tịnh, Tư Nghĩa, Mộ Đức, Đức Phổ được chia làm 4 ấp: Cần, Kiêm,
Liêm, Chính) với một số rất ít, 28 gia đình công giáo thuộc ấp Chính, về sau (1958) thêm
một số khá đông giáo dân di cư gốc Bắc Ninh, Thái Bình từ Hố Nai ra lập nghiệp
(khoảng 62 gia đình), dưới sự lãnh đạo của linh mục Giuse – Maria Phạm Trọng
Kim. Với ngôi nhà thờ lợp tranh vách lá đơn sơ nhỏ bé.
Số giáo dân
theo niên giám năm 1964 là 1162 với 235 gia đình. Từ khi thành lập cho tới năm
nay, giáo xứ luôn luôn có các linh mục phục vụ:
Giuse – Maria
Phạm Trọng Kim (1957 – 1958), thời điểm này giáo xứ hầu như chưa có gì, chỉ có
ngôi nhà thờ nhỏ lợp tole.
G.B Trần Xuân
Long (1958 – 1964), lúc này cha xứ cho làm lại nhà thờ lợp tole vách ván, nhà
xứ tương đối khang trang với 5 phòng. Thời gian này phong trào tòng giáo rất
mạnh mẽ, có nhiều lương dân gia nhập Đạo, các đoàn thể được xây dựng và phát
triển rất tốt. Giáo xứ chọn Lễn Đức Mẹ hồn xác lên trời (15/8) làm bổn mạng.
Sau biến cố 1963 một số gia đình trở lại Hố Nai, các gia đình mới trở lại không
tham gia các công việc của giáo xứ, lúc này các phong trào chung đi xuống rỏ
rệt, số giáo dân giảm dần…
Phaolô Nguyễn
Lập Huệ (1964 – 1965), vì thời cuộc
chiến tranh loạn lạc nên cha chỉ lưu lại thời gian rất ngắn.
Cha Antôn Mai
Khắc Cảnh (1965 – 1966), về nhận xứ Duy
Cần. Vào ngày thứ năm Tuần Thánh (1966) cha đi Lạc Tánh nhận dầu Thánh, trên
đường về cha bị chính quyền cách mạng lâm thời mời đi học tập cải tạo. Do ốm
đau bệnh tật cùng với rừng thiêng nước độc, cha đã qua đời trong núi rừng Tánh
Linh. Thời gian này, giáo xứ thiếu linh mục cai quản. Được sự quan phòng của
Chúa, cha Nguyễn Quốc Sinh quản xứ Sùng Nhơn đã về dâng Thánh lễ các ngày Chúa
nhật.
Cha Giuse
Nguyễn Thanh Vân (1968 – 1973), tháng 8/1968, cha từ giáo xứ Tư Tề về nhận giáo
xứ Duy Cần, cha đã cho cũng cố lại các sinh hoạt chung của giáo xứ, có các thầy
về giúp xứ nên đời sống đạo của giáo xứ bắt đầu khởi sắc như Hội Đạo Binh Đức
Mẹ, Hùng Tâm Dũng Chí…. Cuộc chiến tranh ngày càng ác liệt, ngày 27 tháng giêng
năm 1973, với đức ái mục tử cha đã hy sinh tính mạng để bảo vệ đàn chiên, cùng
với ngôi nhà thờ bị cháy rụi sau khi bị bom Napan, lúc này có thầy giúp xứ Luca Nguyễn Ngọc Thúy cùng
2 em Đaminh Nguyễn Văn Cảnh và Maria Madalena Nguyễn Thị Kim giúp việc nhà thờ
cùng chịu chết cháy.
Cha Vinh Sơn
Nguyễn Đạo Quán (1973 – 1975), tháng
4/1973 cha về với giáo xứ, lúc này có một số gia đình từ Tân Thành, Long Hoa
đến lập nghiệp và thành lập một giáo họ mới, chọn Thánh Vinh Sơn làm bổn mạng.
Cha xứ cho xây dựng lại nhà thờ tạm 2 phòng,
nhà xứ 1 phòng lợp tranh vách
ván, dồng thời làm thêm 4 phòng để dạy văn hóa cho các em thiếu nhi trong giáo
xứ. Đầu năm 1974 cha cho khởi công xây dựng nhà thờ mới, ngày 25.12.1974 vùng
Tánh Linh Đức rơi vào tay chính quyền
cách mạng, lúc này một số giáo
dân phải tạm lánh về vùng Bình Tuy, sau 30.4.1975 mới trở lại giáo xứ. Lúc này
nhà thờ mới hoàn thành được phần móng và
các cột bê tông, công trình buộc phải dừng lại vì thiếu kinh phí, tole và các
vật liệu khác thất thoát dần.
Cha F.X Đinh
Tấn Thời (1975 -1994), sau biến cố 1975
giáo xứ
gặp rất nhiều khó khăn trong mọi công việc. Chỉ có ngày Chúa nhật mới có
Thánh lễ, ngày thường trong tuần cha dâng thánh lễ “chui”, không có giáo dân
nào dám tham dự, các sinh hoạt tôn giáo bị ngăn cấm, các đoàn thể tự tan rã,
lúc này cha xứ chia các giáo họ theo đơn vị hành chính (giáo họ 1,2,3,5…). Vào
các ngày lễ lớn: Phục Sinh, Giáng Sinh giáo dân khắp các vùng lân cận thuộc
huyện Đức Linh, Tánh Linh quy tụ về nhà thờ Gia An để tham dự các nghi thức và Thánh Lễ. Năm 1979 một số giáo
dân vùng Vũ Thư – Thái Bình đi kinh tế mới vào vùng Đức Linh, nên có thêm giáo
họ Vũ Hòa, chính giáo dân Vũ Hòa đã tăng thêm sức mạnh cho giáo xứ, bởi lẽ anh
em đã quen sống trong chế độ XHCN ở Miền Bắc một thời gian
dài. Tháng 2/1990 do điều kiện thuận lợi
cha xứ đã cho tiếp tục xây dựng nhà thờ mới trên nền nhà thờ cũ, như trời hạn
gặp mưa rào, bà con giáo dân,nhất là giáo họ Vũ Hòa đã không tiếc công, tiếc
của cùng nhau xây dựng nơi thờ phương Chúa. Năm 1977 một số anh chị em gốc Huế thuộc các Giáo
xứ Tân Mỹ và Quy lai cũng đến và định cư tại Gia an. Tháng 8 năm 1991 công
trình nhà thờ đã hoàn thành và được thánh hiến bởi Đức Cha Nicola Huỳnh Văn
Nghi, đây là ngôi thánh đường đầu tiên được khánh thành của giáo phận Phan
Thiết kể từ sau biến cố 1975.
Phêrô Nguyễn
Thiên Cung (1994 - 2004), vào thời
gian này tương đối ổn định về đời sống đạo và đời sống vật chất.
Cha Phaolô Lê Quang Luân (2004 - 2006), thời
gian cha ở cùng giáo xứ không dài, nhưng cha đã quan tâm xây đựng được một đội
ngũ các bộ, nhất là giáo lý viên rất trưởng thành và có trách nhiệm, có tinh
thần tông đồ. Cha đã cho làm mới gian cung thánh, làm thêm trần, thay mới tole
nhà thờ, bê tông hóa các lối đi…
Cha Giacôbê Tạ Chúc (2007
đến nay). Từ ngày cha đến, với
sức trẻ và sự nhiệt huyết của một Mục tử, ngoài việc phục vụ bàn thánh, thăm viếng từng gia đình trong Giáo xứ, xây
dựng các đoàn thể, cha rất lưu tâm đến xây dựng cơ sở vật chất cho giáo xứ, cha
đã cho xây Nhà thờ giáo họ Vũ Hòa một
ngôi Thánh đường an khang và rộng rãi (nay là Giáo xứ Vũ Hòa ). Tại Gia an một tháp
chuông với chiều cao 30m được mọc
lên, đài Thánh Giuse, 5
phòng học giáo lý, xây dựng một đường
kiệu chung quanh nhà thờ…Hiện nay,
Giáo xứ đang mở rộng cung thánh với diện tích khoảng 300m2.
Hiện nay số
giáo dân là 2621 với tổng gia đình
là 628, đa số ở trong các đoàn thể: Gia trưởng, BMCG, Legiô, các ca đoàn
thanh thiếu niên,… Về tinh thần, nhờ ơn
Chúa, dù hoàn cảnh vẫn còn nhiều khó khăn, nhưng giáo dân đã dần dần trở về với
Giáo Hội. Thêm vào đó, một số giáo dân ở các nơi đến lập nghiệp, nên tinh thần
của giáo xứ ngày càng đi lên.. Hiện nay giáo xứ có truyền thống đọc kinh chung
tại các giáo họ vào đầu mỗi tháng, khoảng 200-250 người tham gia. Thứ tư hằng
tuần Hội Gia trường đọc kinh luân phiên giữa các nhóm.
Về mặt văn
hóa, trình độ văn hóa trung bình của giáo dân là ở cấp Trung học cơ sở. Có
nhiều em có trình độ Đại học, cao đẳng nhưng sau khi ra trường đều làm việc tại
Sài gòn vì về quê không xin được việc.
Đối với công
tác xã hội, giáo xứ lưu ý đến những đối tượng như: nghèo khổ, già cả, neo đơn, bệnh
tật. Hằng tuần được nhận Mình thánh Chúa, hằng tháng có cha xứ đến giải tội tại
nhà…hội Legiô liên tục thăm viếng, cầu nguyện giúp đỡ trong khả năng…
Là một giáo xứ thuộc vùng nông nghiệp, nên
hiện tại vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn, nhưng hy vọng sau khi công trình thủy
lợi Tà Pao được hoàn thành, giáo xứ Gia An sẽ có một tương lai phát triển sáng
lạn hơn về mặt kinh tế. Ước mong đời sống văn hóa và giáo dục sẽ phát triển
theo.
Đặc biệt hướng
tới tương lai, giáo xứ đang chú ý đến khía cạnh đời sống Đức Tin, huấn luyện
cán bộ và đẩy mạnh công tác truyền giáo bằng đời sống chứng tá của mình, nhất
là mãng truyền thông.
Gia
an ngày 29 tháng 08 năm 2013
Ban truyền thông Gia An